domingo, 14 de diciembre de 2008

INSTRUMENTALA: ZEREZ/NORTAZ/ZERTAZ/NOLA/NOIZ

KASU MARKA: -Z

MUGAGABEA: -(E)Z
SINGULARRA: -AZ
PLURALA: -EZ

ERABILERA:
1.-Gaia adieraztea:
Nitaz ari ziren sartu nintzenean
2.- Denborazko iraupena adieraztea:
Autobusak goizez eta arratsaldez
3.-Tresna adieraz dezake:
Baloia buruaz ukitu zuen
4.-Aditz ugarik instrumentala eskatzen dute: "jabetu","oroitu", "ohartu", "baliatu", "ahantzi", "konturatu", "kezkatu", "poztu", "arduratu":
Nitaz baliatu zarete
5.-Zenbait posposiziotan:
Mugaz bestalde txakurrak ere oinutsik
6.-Mugagabean adberbio eta lokuzio adberbialak zor ditzake:
Negarrez, aldiz, ondorioz, adibidez, eskuz, oinez, ohituraz...
7.-Zenbait esapidetan:
Atez are, hankaz gora, aurrez aurre...
8.- Erdarazko gerundioa:
Hitz egiten hitz eginez ikasten da





Mugatua

Mugagabea

Singularra

Plurala

-AZ

-EZ

-(e)Z

-(e)TAZ

mutilAZ

autoAZ

neskAZ

mutilEZ

autoEZ

neskEZ

mutilEZ

autoZ

neskaZ

Galdetzaileak

Erakusleak

Pertsona-izord.

Nortaz

Nortzuentzat

Zerez/zertaz

Zeine(ta)z

Zeintzue(ta)z

Zenbate(ta)z

Honetaz

Horretaz

Hartaz

Hauetaz

Horietaz

Haietaz

Nitaz

Hitaz

Hartaz

Gutaz

Zutaz

Zuetaz

Haietaz




lunes, 8 de diciembre de 2008

GALDERAK

A-
Demografiari buruzkoa.

B- Ez, muga egongo da.

C- Eragina du bizi itxaropenaren aurreikuspenak erabiltzen baitira.

D- Japonia.

E- 83,9 urtekoa.

GAIA

Bizi itxaropenaren igoeraren ondorioak.

LABURPENA

Orain dela urte batzuk Jim Oeppen eta James W. Vaupel "Science" aldizkarian demografiari buruzko artikulu bat idatzi zuten. Artikuluan bizi-itxaropena mugara iritsiko dela azaltzen dute, baina ez dela oraindik hurbiltzen. Haien ustez bizi-itxaropena muga duen ala ez agintarien erabakietan eragina du.

BERRIDATZI ESALDIAK

a) Jim Oeppen eta James W. Vaupel ikertzaileek beren artikuluan galdetu zuten ea bizi-itxaropena mugara iristen ari den.

b) Dirudienez bizi-itxaropena ez da ari mugara hurbiltzen.

c) Gaur egun joerak jarraitzen bada Ameriketako Estatu Batuetako emakumeen itxaropena 92,5 eta 100,5 urteren artean egongo da 2070ean.

IDAZLANA

Bizi-itxaropena oso baxua zen aintzinean, baina orain dela urte batzuk, zientziaren aurrepenei esker, jendea bizi-itxaropena mugara iristen ari dela uste du. Nire ustez, aurrerapen horiek jarraitzen badute, hilezkortasunera eramango digute.
Hori gertatzen bada, hilezkorrak bihurtuko bagina eta semeak edukitzen jarraituko bagina mundua jendez beterik egongo litzateke eta ez zen janaririk egongo guztientzat. Gainera lanean ari diren pertsonak erretiratuen pentsioak ordaintzen jarraituko balute, ez zen izango dirurik jende guztiarentzat, eta jendeak betiko lan egin behar izango luke, baina honetaz aparte, pentsioen arazoa eta krisia hurbil dagoela baieztatzen dute espezialistek gaur egun adineko jende gehiegi dagoelako gazte kopuru kontuan hartuta.
Aurrerapen tekniko horiei esker bizitza askoz hobetuko da hirugarren munduan eta han bizitzen duten pertsonen bizi egoera oraingoa baino askoz hobetuko da, gaur egun han bizi-itxaropena oso baxua delako.
Amaitzeko, bakarrik geratzen da esatea bizi-itxaropena igotzea txarra da arrazoi horietatik, eta janaria faltatzen hasten bada eta pentsioak ordaintzen ezingo balute izugarrizko borrokak eta gudak egongo lirateke.

martes, 2 de diciembre de 2008